EP za mlade - od Stare Zagore do Porta

Iako istorija prvenstava Evrope za igrače mlađe od 21 godine seže do 1978. godine i prve (i jedine) pobede reprezentacije jedne od država čije sportske rezultate 'priznajemo', prvo takmičenje mladih selekcija održano je 1967. godine.

Zlatko Krmpotić i Blaž Slišković, šampioni Evrope iz 1978.

Bugari su pobedili selekciju Istočne Nemačke u Staroj Zagori i osvojili prvi 'Čelendž kup'. Po principu po kojem se brani i osvaja titula prvaka sveta u boksu, 'izazivači' su bili timovi Finske, Čehoslovačke i Holandije, a tron Bugarima 'preotela' je reprezentacija SFR Jugoslavije, 26. oktobra 1968. godine.

'Plavi' su titulu sačuvali u duelima sa Špancima, Šveđanima i Grcima, a 1971. godine počeo je prvi šampionat Evrope za igrače mlađe od 23 godine.

Igralo se po kup sistemu, a u završnici su se našle selekcije Sovjetskog Saveza i Čehoslovačke. Titulu su osvojili Čehoslovaci, u sledećem ciklusu najuspešnija je bila mlada reprezentacija Mađarske, a poslednju titulu u toj kategoriji osvojio je Sovjetski Savez.

U oktobru 1976. godine odigrana je prva utakmica, reprezentacija Jugoslavije bila je uspešnija od Španije (4:1), a u završnici su se našli mladi timovi SFRJ i Istočne Nemačke.

Prvi finalni duel dobili su, kao gosti, 'Plavi' golom Halilhodžića, a u revanšu u Mostaru je, posle velike borbe, bilo 4:4. Strelci su bili Halilhodžić (3) i Srećko Bogdan.

Pravila takmičenja mladih reprezentacija dozvoljavala su da ekipe budu pojačane dvojicom starijih igrača, ostatak ekipe činili su fudbaleri koji na dan kada počne takmičenje nisu imali više od 21 godine.

Drugi ciklus bio je manje uspešan, titula prvaka Evrope pripala je timu Sovjetskog Saveza a Jugoslavija je došla do polufinala.

Tek 1982. godine jedna zapadnoevropska selekcija osvaja Prvenstvo Evrope, Englezi su bili uspešniji od Nemaca, a selekcija Jugoslavije nije uspela da se plasira u završnu nokaut-rundu.

Englezi su odbranili titulu dve godine kasnije, reprezentacija Jugoslavije stigla do polufinala, a onda su se smenjivali mladi Španci, Francuzi, fudbaleri iz Sovjetskog Saveza i Italijani. Sovjetski Savez je titulu prvaka osvojio u dvomeču sa selekcijom Jugoslavije.

Usledio je period dominacije Italijana (danas najuspešniji sa pet titula), a nastavljena je potraga za pravim sistemom takmičenja.

Tek 1996. godine su u Španiji odigrani mečevi polufinala i utakmice za prvo i treće mesto, a dve godine kasnije u Rumuniji osam učesnika igralo je po kup sistemu. Titulu posle duge vladavine 'Azura' osvajaju Španci.

U Slovačkoj 2000. godine uvedene su grupe, a pobednici grupa su se borili za prvo mesto, 2002. godine uvedeno je polufinale, taj sistem takmičenja zadržan je do danas.

Selekcija Srbije i Crne Gore učestvovala je na Evropskom prvenstvu dva puta, 2004. godine stigla do finala, prošle godine do polufinala, prethodnica, SR Jugoslavija od 1992. do 2000. godine nije imala nikakav značajniji rezultat.

Dugo lutanje u potrazi za što atraktivnijim i kvalitetnijim takmičenjem je završeno, UEFA je šampionate mladih selekcija 'preselila' u neparne godine da ne bi bili u senci Mundijala i prvenstava Evrope za seniore, a format takmičenja se ne menja.

Na prvenstvu u Holandiji učestvuju četiri selekcije koje su osvajale trofej (Engleska, Italija, Češka i Holandija), dva debitanta (Izrael i Srbija), jedna selekcija koja je dolazila do finala (Portugalija) i Belgija.

U grupi 'A' su Holandija, Belgija, Portugalija i Izrael, a u grupi 'B' Srbija, Engleska, Italija i Češka.

Igra se u četiri grada, Nejmehenu, Arnhemu, Groningenu i Herenvenu.

'Čelendž kup', U-23
7. jun 1967. Bugarska – Istočna Nemačka 3:2
6. septembar 1967. Bugarska – Finska 6:0
15. novembar 1967. Bugarska – Čehoslovačka 2:1
17. april 1968. Bugarska – Holandija 3:1
26. oktobar 1968. Bugarska – Jugoslavija 1:2
18. jun 1969. Jugoslavija – Španija 3:0
6. novembar 1969. Jugoslavija – Švedska 2:0
24. mart 1970. Grčka – Jugoslavija 1:5

Prvenstvo Evrope, U-23
1972. Sovjetski Savez – Čehoslovačka 2:2, 1:3
1974. Istočna Nemačka – Mađarska 3:2, 0:4
1976. Mađarska – Sovjetski Savez 1:1, 1:2

Prvenstvo Evrope, U-21
1978. Istočna Nemačka – Jugoslavija 0:1, 4:4
1980. Istočna Nemačka – Sovjetski Savez 0:0, 0:1
1982. Engleska – Zapadna Nemačka 3:1, 2:3
1984. Španija – Engleska 0:1, 0:2
1986. Italija – Španija 2:1, 1:2 (0:3 penali)
1988. Grčka – Francuska 0:0, 0:3
1990. Jugoslavija – Sovjetski Savez 2:4, 1:3
1992. Italija – Švedska 2:0, 0:1
1994. Monpelje: Italija – Portugalija 1:0
1996. Barselona: Italija – Španija 1:1 (4:2 penali)
1998. Bukurešt: Španija – Grčka 1:0
2000. Bratislava: Italija – Češka 2:1
2002. Bazel: Češka – Francuska 0:0 (3:1 penali)
2004. Bohum: Italija – Srbija i Crna Gora 3:0
2006. Porto: Holandija – Ukrajina 3:0