Velika skupština Srba u Zagrebu
Танјуг - Пре 20 минута
ZAGREB - Usvajanjem zajedničke izjave kojoj su prethodili govori visokih zvaničnika Hrvatske, Srbije, Republike Srpske i Srpske pravoslavne crkve (SPC) u Zagrebu je završena Velika skupština Srpskog narodnog vijeća (SNV), najvišeg organa srpske manjinske samouprave u Hrvatskoj.
Predsednik SNV Milorad Pupovac naglasio je u govoru da današnja skupština ima za cilj da ohrabri sve Srbe u Hrvatskoj da ustraju na očuvanju svog identiteta i da im budu vraćena izgubljena prava, kao i da se bolje organizuju u ovoj državi.
Hrvatski predsednik Stjepan Mesić govorio je o značenju Srba u istoriji i sadašnjosti Hrvatskoj, izrazivši želju za boljim odnosima Srbije i Hrvatske, pri čemu je zvanični Zagreb spreman da prenese svoja dosadašnja iskustva u evroatlantskim integracijama.
Naglasivši potrebu za "stabilnom Hrvatskom i stabilnom i demokratskom Srbijom", Mesić je ocenio da nasleđe ratne prošlosti treba da rešavaju za to ovlaštene međunarodne institucije.
"Zadatak svih nas je da omogućimo Srbima u Hrvatskoj da bolje žive, kao i da se pomogne da se odnosi dve zemlje razvijaju na dobrobit oba naroda", izjavio je izaslanik predsednika Srbije i predsednik Izvršnog veća Vojvodina Bojan Pajtić, koji je govorio o položaju Srbije, ali i njenoj politici prema manjinama koje uživaju sva prava.
Premijer Republike Srpske Milorad Dodik ukazao je da još nisu rešena pitanja izbeglih Srba, pogotovo oko njihove imovine, ističući i da su pripadnici trog naroda stradavali u ratnim zbivanjima 1990-ih i u Sloveniji, Hrvatskoj, Bosne i Hercegovine, na Kosovu i Metohiji, pa i Makedoniji.
Hrvatski ministar spoljnih poslova Gordan Jandroković izrazio je mišljenjeda je Hrvatska vodeća zemlja i generator bezbednosti u regionu, kao i da manjine u toj državi imaju sva prava, što bi trebalo da važi i za manjina u drugim susednim zemljama, pogotovo tamo gde živi hrvatska manjina.
Prisutnima su se obratili i vladika šabački Lavrentije kao izaslanik Svetog sinoda SPC i zagrebački gradonačelnik Milan Bandić.
Skupštini su uz 1.682 srpska manjinska većnika iz 19 županija, 62 grada i
70 opština prisustvovali i čelni ljudi srpskih organizacija - Kulturno umetničkog društva "Prosvjeta, Srpskog demokratskog foruma, istaknute ličnosti iz sveta kulture i nauke.
Bili su tu i predstavnici Srba sa Kosmeta, udruženja Srba iz Slovenije, hrvatske manjine iz Srbije i izbegličkih udruženja Srba iz Hrvatske, predstavnici
nacionalnih manjina, članovi hrvatske vlade na čelu sa srpskim članom, vicepremijerom Slobodanom Uzelcem, nevladina udruženja, kao i diplomatski predstavnici više država akreditovani u Zagrebu, među kojima i iz Srbije.
U usvojenoj deklaraciji je naglašeno da su odnosi između Srbije i Hrvatske i
njihov skori zajednički evropski savez od posebnog interesa za Srbe u
Hrvatskoj i da je svaki novi korak u unapređenju međusobnih odnosa dve
zemlje istovremeno i doprinos boljem položaju Srba u Hrvatskoj i atmosferi
za ostvarivanje njihovih prava.
U dokumentu se pominju obaveze Srba i njihovih organizacija u otklanjanju posledica rata u Hrvatskoj u prvoj polovini 1990-tih, od pitanja nestalih do pitanja povratka i obnove imovine i ostvarenju stečenih prava povratnika. Navedeno je i da održiv povratak izbeglica nije moguć bez posebnih državnih mera koje to omogućavaju, pa dogovor između Srba i vlade o saradnji može biti dobra osnova za promenu sadašnjeg nezadovoljavajućeg stanja, pre svega u sferi zapošljavanja.
Zatraženo je i poboljšanje položaja manjinskih veća i rešavanje njihovih finansijskih i statusnih problema kao preduslov za obavljanje dužnosti shodno ustavnom zakonu o manjinama, a traži se i reforma biranja manjinskih predstavnika u Sabor.
U delu deklaracije koji se bavi upotrebom jezika i pisma, kao i manjinskim obrazovanjem, zatražena je "integracija manjinskih sadržaja" u ukupni sistem obrazovanja, pogotovo što su u istoriji Hrvatske, kao i u antifašističkoj borbi tokom Drugog svetskog rata, Srbi imali važnu ulogu.
Velikim skupom SNV obeležava i se 160 godina od značajne Majske skupštine 1848. u Sremskim Karlovcima, sabora na kome su Srbi iz "preka" sastavili zahteve o autonomiji koje su podneli austrougarskoj vrhovnoj vlasti u Beču i izabrali mitropolita Josif Rajačić za patrijarha SPC.
Uspehu Velike skupštine SNV doprinelo je i Srpsko pevačko društvo "Javor" iz Vukovara.
